MASTAGA QOCULARI

Ermeniler seherden mashtagaya teref uz qoymushdular. Top onlarda, tufeng onlarda. Ustelik, char dovrunde qulluq elemish saldatlari, oviserleri de var idi. Bizim yaziqlar herbi qayda-qanunu bilmeden berdankaynan, mozerle cixmishdilar qabaqlarina. Kendde ki, atib vuran kishilerin bir hissesi zabrat terefde bend ustunden sengerlerde vurushur, qalani ise dereqilinc terefde ermenilerin qabagini saxlayirdilar. Amma dushmen guclu idi, hucumun qarshisini almaq olmudu, o vaxt men 10 yashinda idim. Atam ekin-bicinle meshgul olsa da, atib vurmaqda sershtereliydi. Kendin agir gunlerinden birinde xeber geldi ki, Qocu Eziz onu yanina cagirir. Atam menide goturunb getdi.
Ezizin evine girende gordun Mastaganin butun qoculari, silah gezdiren kishileri buraya yigishiblar. Hami oturandan sonra Eziz camaata uz tutb dedi: Evvela, sozume qulaq asib geldiyinize gore cox sagolun. Chunki men burdakilarin be''zileri ile qan dushmeniyem. Bir-birimizn qohum qardashini oldurmushuk. Amma bu gun ayri vaxtda benzemez, bu gun dushmencilik bize yarashmaz. Bu gun torpaq elden gedir, Veten elden gedir, namus elden gedir! Siz bilirsiz ki, men bash kesmishem, amma namusdan kecmemishem. Gelin, her sheyi yaddan cixartib birleshek, torpagimizi dushmeden qoruyaq. Olduk hec, shehid olariq, qaldiq veteni xilas eliyek, yene aga durub, agacan durub. Ne deyirsiz ?
Daim bir-birini parcalamaga hazir olan, Ezizin kolgesini qilinclayan qocular bir agizdan onun sesine ses verdiler. Ehd etdiler ki, olene kimi bir yerde vurushsunlar. Olselerde, qalsalar da birlikde olsunlar.
Veziyyet get-gede agirlashirdi. Ezizin evi herbi qerargaha donmushdu. O, hem gosterishler verir, hem de oz puluna aldigi patronlari rabiteci vasitesi ile doyush xetdine gonderirdi. Axirinci defe rabiteci sursat dalinca gelende Eziz yeshiyi gosterib: Apar, bu axirinci yeshikdir!
- Dedi. Heyif torpagimizdan, heyif vetenimizden!
Ezizin gozlerinden iki gile yash axdi. Omrunde birinci defe idi ki, Ezizi aglayan gorduler. kimseye rehm etmeyen, ureyi yanmayan Qocu Eziz elden geden veten torpagi ucun aglayirdi. Otaqdakilarin hamisinin ureyi kovreldi. 2-3 saatdan sonra turk esgerleri Lehec baglari terefden ozlerini ac-susuz, yorgun olmalarina baxmayaraq, evvel toplarla, dalinca da sungu ile ermenileri Absheron boyu qovdular. Baki torpagi o vaxt dostunda, dushmenin de pisliklerini yaddan cixartib, birleshmeyi sahesinde sax-salamat qaldi, yadlara qismet olmadi.
Ermenilerin qarshisi ele Mastaganin yaxinliginda yerleshen korpuden bir qeder ashagida Zabrat yolu ustunde alinmishdir. Hemin dozurde Ermenilere vurushmaq ucun kendin butun bashipapaqlilari, xususile yaxshi tufeng atmagi bacaranlar seferberliye alinmish on siraya cixarilmishdi. Bele bir vaxta ermenilerin qarshilarini almaq ucun Mastaga silahli guzunumundafiye destelerini bashinda duranlarin bir qismi yaxin kendlerin taninmish igidleri ile elaqe saxlamish, onlarida daim quvvesinde istifade etmeyi lazim bilmishdiler.